سید محمد علوی ۴ دی ۱۳۹۹
توماس کارلایل (نویسنده، فیلسوف و ریاضیدان اسکاتلندی) می‌گوید: «موفقیت انسانها بر اساس توانایی‌شان در استفاده از ابزارها سنجیده می‌شود» با مقایسه ابزارهای امروز با قرن هیجدم می‌توان به عمق فهم و دقت‌نظر این دانشمند مشهور پی برد، چنان که به نظر می‌رسد این استدلالِ یک نخبه مدیریت در سال ۲۰۲۰ باشد. امروز حتی هوشمند‌ترین ابزارها هم به تنهایی قادر به انجام بازاریابی نیستند و بدون ابزار مناسب هم مدیریت بازاریابی امکان‌پذیر نیست. بازاریابی فرایند یا مجموعه از کارهای به‌هم پیوسته است که با توجه به منابع و انتظارات نیازمند ابزارهای خاص خود است.
ابزار وسیله‌ای است که در طی انجام کاری مورد استفاده قرار گرفته و موجب افزایش سرعت، کیفیت، کمیت و سهولت دست یافتن به نتیجه یا خروجی مدنظر می‌شود. از مهمترین ویژگی‌های ابزارها (به طور کلی) می‌توان به مصرفی نبودن آنها در طول انجام کار، قابلیت ارتقاء و جایگزینی، امکان تعریف کار مشخص برای آن و همچنین توجیه اقتصادی ابزار مربوط درزمان استفاده اشاره کرد. یکی دیگر از مهمترین ویژگی‌های یک ابزار خوب قابلیت اندازه‌گیری تاثیر مثبت آن در زمان استفاده به‌نسبت عدم به‌کارگیری آن است.
ابزارهای بازاریابی و مدیریت بازاریابی
سازمان یا کسب‌وکاری برای اطلاع‌رسانی یا تبلیغات از پیامک استفاده می‌کند و پس از مدتی با ابزار دیگری پیامک‌های خود را هوشمند یا به‌صورت خودکار ارسال می‌کند. همچنین تیم بازاریابی از یک برنامه مدیریت ارتباط با مشتری CRM برای انتخاب و دسته‌بندی مشتریان استفاده می‌کند تا بر اساس این دسته‌بندی برای مشتریان پیامک خودکار ارسال شود. پیامک اینجا یک ابزار بازاریابی و برنامه مدیریت ارتباط با مشتری یک ابزار مدیریت بازاریابی است. ابزارهای بازاریابی با ابزارهای مدریت بازاریابی کاملا متفاوت هستند، هرچند با توسعه فناوری در برخی از بخش‌ها باهم هم‌پوشانی یا اشتراک اجرایی داشته باشند.
ابزارهای بازاریابی به دلیل کاربرد عمومی‌تر خصوصا در بخش ارتباطات بازاریابی از ابزارهای مدیریتی شناخته‌شده‌تر هستند. رسانه‌های اجتماعی را در (جایگاه ابزار) می‌توان قله این شناخت عمومی فرض کرد. استفاده از ابزارهای بازاریابی ممکن است این تصور نادرست را ایجاد کند که سازمان یا کسب‌وکار به‌واسطه استفاه آنها در حال به‌کارگیری شیوه علمی بازاریابی به کمک ابزارهای مدیریتی باشد. ابزارهای بازاریابی بدون اتصال به ابزارهای مدیریت بازاریابی تمایز چندانی ایجاد نمی‌کنند کما این که داشتن خودرو در شهری که همه مردم خودروسوار هستند مزیت مشهودی نیست مگر این که هدف مشخصی با جزئیات متمایز کننده برای آن تعیین شده باشد.
ابزارهای بازاریابی تقریبا همه فناوری محور هستند و چارچوب به‌کارگیری آن به صورت غیر علمی و تقلیدی همان پیشفرض تعیین شده توسط سازنده ابزار است و معمولا به‌کارگیری بدون برنامه آنها پس از مدتی اثر معکوس در توسعه بازاریابی دارند. نمونه بارز و مشهود آن را می توانید در افراط ارسال پیام‌های تبلیغاتی ارزان قیمت مثل ایمیل، پیامک و پیام‌رسان مشاهده کنید. ابزارهای مدیریت بازاریابی عمدتا از یک مفهوم مدیریتی ریشه گرفته‌اند. ابتدا مفهوم و کارکرد آن وجود داشته، بعدا صورت سنتی یا آنالوگ آن به ماشین یا ابزار دیجیتال تبدیل شده است.
اثر معکوس ابزارهای بازاریابی و مدیریت بازاریابی
اثر معکوس را می‌توان به عوارض جانبی داروها تشبیه کرد که معمولا اجتناب‌ناپذیر و از سوی دیگر کاملا نسبی است، به این معنی که برای همه و در شرایط یکسان الزاما اثر یکسان ندارد. به‌ندرت پیش می‌آید که کسی روند درمان خود را به‌واسطه عوارض جزئی یا موقت دارویی متوقف کند مگر در موارد خیلی خاص. با این حال نمی‌توان اثر معکوس ابزارها را در مدیریت بازاریابی نادیده گرفت. بسیاری از مدیران پس از به‌کارگیری ابزاری جدید که عمدتا با تحمیل هزینه به سازمان همراه است دچار اثر معکس محاسبه ارزش و سود حاصل شده می‌‌پردازند.
ابزارهای بازاریابی (به نسبت ابزارهای مدیریتی) به‌واسطه فراگیری استفاده از آنها کمتر دچار این حالت هستند کما این که به‌ندرت کسی را می‌توانید پیدا کنید که تلفن خود را صرفا به‌واسطه تحمیل هزینه کنار بگذارد چرا که همه در حال استفاده از آن هستند اما در نقطه مقابل ابزارهای مدیریت بازاریابی به دلیل که این اولا عمومی نیستند و دوما تاثیر مثبت آنها بلافاصله پس از استفاده مشهود نیست در معرض اثر معکوس قرار دارند یعنی عوارض آنها به نسبت سود و تغییری که در بلند مدت ایجاد می‌کند پررنگ‌تر و مشهودتر می‌شود.
ابزارهای مدیریت بازاریابی، پیش‌نیاز ابزارهای بازاریابی
ابزارهای بازاریابی از هر نوع و شکلی که باشند تا زمانی که در یک ساختار منسجم و هدفمند قرار نگیرند برای سازمان‌ها به مرکز تولید هزینه تبدیل خواهند شد. گاهی فراگیری این ابزاها اجتناب از این هزینه را تقریبا غیرممکن می‌کند. کافیست نگاهی به صدها وب‌سایت یا صفحات رسانه‌ای منفعل بیندازید. در این مطلب تلاش کردیم در مورد جایگاه و تفاوت ابزارهای بازاریابی و مدیریت بازاریابی شرح کوتاهی داشته باشیم چرا که از این پس به تفصیل به هر دو گروه آنها خواهیم پرداخت. بدیهی است که ابزاراهای مدیریتی به عنوان پیش‌نیاز در الویت است، با این حال هدف ما معرفی هر ابزاری است که به فرایند بازاریابی کمک کند.
همان‌طور که گفته شد ابزارهای مدیریتی چندان عمومی نیستند بنابراین ممکن است سازمان‌ها یا شرکت‌های متعدد از ابزارهای شناخته شده و یکسانی برای انجام کارهای خود استفاده نکنند. شناخت ابزارهای بهتر در این حوزه الزاما به فراگیری و پراستفاده بودن آنها بر نمی‌گردد، از همین رو اگر شما هم تجربه استفاده از ابزاری را در مجموعه خودتان دارید، آن را با ما به اشتراک بگذارید تا علاوه بر هم‌افزایش دانش بازایابی، بتوانیم نقاط ضعف و قوت هر کدام را بهتر بررسی کنیم.
